Nieprawidłowa dieta, jedzenie w pośpiechu, nieregularne pory spożywania posiłków, brak ruchu, zaburzenia zdrowotne, choroby… Wszystkie te czynniki mogą prowadzić do spowolnienia metabolizmu, wzrostu poziomu tkanki tłuszczowej w organizmie. Jak z tym walczyć? Czy spalacze tłuszczu to dobry pomysł?
Jak działają spalacze tłuszczu?
Termogeniki są to substancje, które zwiększają tempo przemiany materii. Dzieje się tak, ponieważ podnoszą temperaturę ciała, co skutkuje stymulacją metabolizmu tłuszczów. Usprawniają one proces termogenezy przez co aktywują również lipolizę. Produkty lipolizy natomiast stanowią główne źródło energii dla termogenezy. Do najczęściej stosowanych termogeników zalicza się kofeinę, L-karnitynę oraz CLA, kwas acetylosalicylowy oraz efedrynę. Wśród bardziej naturalnych specyfików wyróżnia się np. piperynę z pieprzu czarnego, synefrynę z wyciągu z gorzkiej pomarańczy, czy zieloną herbatę.
Spalacze tłuszczu – efekty
L-karnityna produkowana jest w wątrobie oraz nerkach z metioniny oraz lizyny. W organizmie człowieka jest ok. 20 g karnityny, zlokalizowanej głównie w mięśniach szkieletowych. Dzienne zapotrzebowanie to ok. 15 mg. Karnityna znajduje się głównie w mięsie oraz rybach, ale pozyskiwana jest również z syntezy endogennej. Do syntezy endogennej poza dwoma wymienionymi wcześniej aminokwasami konieczna jest również witamina C, niacyna, żelazo i pirydoksyna. Mechanizm działania l-karnityny polega na wiązaniu kwasów tłuszczowych, a następnie ich transporcie do mitochondrium, gdzie przekształcane są w celu pozyskania energii. Należy jednak zaznaczyć, iż nie ma jednoznacznych badań, które potwierdzałyby teorię, iż l-karnityna wpływa na redukcję tkanki tłuszczowej. Kolejnym składnikiem jest kofeina, która wpływa korzystnie zarówno na termogenezę, jak również zwiększa lipolizę w komórkach tłuszczowych, czyli adipocytach. Kofeina wzmaga zarówno koncentrację jak i refleks poprzez działanie na centralny układ nerwowy. Wykazuje również pozytywny wpływ na kurczliwość mięśni. Istotne jest, iż jej maksymalne stężenie we krwi ma miejsce po 45-60 minutach od jej spożycia.
CLA – sprzężony kwas linolowy. W największych ilościach występuje w mleku oraz produktach mlecznych. Jego działanie na organizm w kwestii redukcji tkanki tłuszczowej sprowadza się do:
- indukowania apoptozy (programowanej śmierci) komórek tłuszczowych,
- obniżenia ilości tłuszczu, magazynowanego w tkance tłuszczowej,
- przyspieszeniu metabolizmu tłuszczów,
- zwiększeniu ilości tłuszczu, rozkładanego w komórkach.
Zielona herbata również wywiera wpływ na proces redukcji tkanki tłuszczowej. Poprzez działanie katechin dochodzi do zahamowania namnażania się oraz wzrostu adipocytów. Zielona herbata zmniejsza również aktywność lipaz, czyli enzymów odpowiedzialnych za trawienie tłuszczów, co skutkuje zmniejszonym przyswajaniem tłuszczów.
Warto również zwrócić uwagę na podaż błonnika. Co prawda nie jest on spalaczem tłuszczu, ale również reguluje gospodarkę lipidową organizmu. Błonnik rozpuszczalny w wodzie opóźnia proces wchłaniania triglicerydów, zmniejsza stężenie cholesterolu oraz utrudnia wchłanianie tłuszczów.
Najbardziej niebezpieczną substancją jest efedryna. Jej działanie polega na zahamowaniu łaknienia, stymulacji wydzielania amin katecholowych (adrenalina i noradrenalina) oraz zwiększeniu termogenezy. Adrenalina oraz noradrenalina wydzielane są przez rdzeń nadnerczy. Są to tzw. “hormony stresu”. Działanie adrenaliny sprowadza się m.in. do rozszerzenia naczyń krwionośnych w mięśniach, wzrostu stężenia glukozy we krwi czy zwiększenia rozpadu triglicerydów. Wiadomo, iż efedryna najlepsze działanie wykazuje w połączeniu z aspiryną i kofeiną natomiast jest to mieszanka bardzo niebezpieczna dla zdrowia! Zdecydowanie lepiej zastąpić te składniki substancjami naturalnymi, mianowicie:
- zamiana efedryny na synefrynę,
- zamiana aspiryny na korę wierzby białej, która zawiera salicynę.
Zdecydowanie warto swoją uwagę przenieść na naturalne specyfiki, które zawierają np.
l-karnitynę, lecytynę, kwasy tłuszczowe n-3 czy cholinę. Składniki te przede wszystkim usprawniają metabolizm tłuszczów oraz korzystnie wpływają na pracę wątroby. Dodatkowo warto zadbać o swój codzienny jadłospis, ponieważ to on w połączeniu z aktywnością fizyczną jest kluczem do sukcesu w kwestii redukcji tkanki tłuszczowej.
Spalacze tłuszczu – skutki uboczne
Spalacze tłuszczu wykazują silne oddziaływanie na układ sercowo-naczyniowy o charakterze pobudzającym. Z tego względu nie mogą być stosowane w przypadku osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze oraz cukrzycę, odradza się również ich stosowanie u osób w podeszłym wieku, u kobiet w ciąży oraz karmiących jak również u osób mających problemy z układem oddechowym. W przypadku występowania jakichkolwiek jednostek chorobowych należy skonsultować się z lekarzem przed ich spożyciem. Do skutków przyjmowania np. efedryny zalicza się m.in. ból głowy, bezsenność, niepokój, a nawet zaburzony rytm serca, nieregularny oddech i nadciśnienie. Przyjmowanie nadmiernych dawek efedryny może skutkować zawałem mięśnia sercowego.
Pamiętaj, że żaden cudowny specyfik nie pomoże ci, jeśli nie będziesz się prawidłowo odżywiał. Spalacze tłuszczu mogą być tylko i wyłącznie czynnikiem wspomagającym cały proces redukcji tkanki tłuszczowej. Kupując dany specyfik czytaj dokładnie skład, a przed jego zastosowaniem koniecznie skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem gdyż wiele suplementów diety nie jest przebadanych, w związku z tym mogą zawierać substancje szkodliwe i niedozwolone.
Bibliografia:
- Całka J, Zasadowski A, Juranek J. Niektóre aspekty leczniczego działania zielonej herbaty. Bromat. Chem. Toksykol. XLI, 2008, 1, str. 5-14.
- Ciborowska H, Rudnicka A. Dietetyka Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2014.
- Czeczot H, Ścibior D. Rola L-karnityny w przemianach, żywieniu i terapii. Postepy Hig Med. Dosw. (online), 2005; 59: 9-19.
- Dymkowska-Malesa M, Walczak Z. Suplementacja w sporcie. Nowiny Lekarskie 2011, 80, 3, 199-204.
- Lipiak D. Bioperyna (piperyna) naturalny związek zwiększający dostępność biologiczną suplementów diety. Świat przemysłu farmaceutycznego 2/2009.
- Mieszczak-Woszczyna D. Farmakologiczne leczenie otyłości. Medycyna estetyczna i anti-aging nr 2/2009.
- Traczyk W. Fizjologia człowieka w zarysie. Wydawnictwo lekarskie PZWL; Warszawa: 2010.
- Zając A, Zydek G, Michalczyk M, Poprzęcki S, Czuba M, Gołaś A, Boruta-Gojny B. Żywienie i suplementacja w sporcie, rekreacji i stanach chorobowych. Wydawnictwo Akademii Wychowanie Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach; 2014.
