Jedną z popularnych diet odchudzających jest dieta niełączenia, w której obowiązują ścisłe zasady rozdzielania produktów w posiłkach. Na czym dokładnie polega? Jakie są jej efekty? I czy jej skuteczność jest naukowo potwierdzona?
Twórcą diety niełączenia jest amerykański lekarz Howard Hay, który zaczął ją promować na początku XX wieku. W latach dwudziestych XX wieku opublikował książkę pod tytułem „Health via Food”, w której opisał zasady diety rozdzielnej, nazywanej również dietą dr. Haya.
Na czym polega dieta niełączenia?
Według Haya żywność dzieli się na produkty kwasowe, zasadowe i neutralne. Dieta powinna być tak skomponowana, aby spożywanie produktów z poszczególnych grup nie powodowało kolidowania ich pH. Według doktora produkty węglowodanowe do strawienia potrzebują pH zasadowego, z tego względu łączenie ich z produktami kwasowymi może zaburzyć prawidłowy proces trawienia. Produkty białkowe posiadają dużo kwasów, które w połączeniu z zasadowymi produktami neutralizują pH kwasów żołądkowych i spowalniają procesy metabolizowania żywności. Taka sytuacja prowadzić miałaby do powstawania złogów, stanów zapalnych i zaparć. Według autora dieta niełączenia ma wspomagać oczyszczanie organizmu, redukcję masy ciała i poprawę trawienia.
Dieta niełączenia – zasady
Zasady diety niełączenia:
- nie można łączyć produktów zasadowych z kwasowymi (białka i skrobi) w jednym posiłku,
- można łączyć produkty neutralne z zasadowymi oraz neutralne z kwasowymi,
- przyjmuje się 3 posiłki w ciągu dnia,
- stosuje się nie więcej niż 4–4,5 godziny przerwy między posiłkami,
- należy ograniczyć spożywanie alkoholu, słodyczy, tłustych dań,
- pierwszy posiłek w ciągu dnia powinien być złożony z węglowodanów, drugi z białek w połączeniu z owocami i warzywami, a trzeci z warzyw, owoców i skrobi,
- początkowo jako dodatek do tej diety zalecano lewatywę.
| Produkty kwasowe (inaczej białkowe) | Produkty neutralne | Produkty zasadowe (inaczej węglowodanowe) |
| ryby, jaja, mięso drobiowe, mięso czerwone, owoce morza, mleko, produkty mleczne,
morele, jagody, wiśnie, porzeczki, jabłka, agrest, grejpfrut, kiwi, winogrona, cytryna, mango, limonka, melony, pomarańcze, mandarynki, suszone śliwki, truskawki, ananasy, maliny, nasiona roślin strączkowych |
orzechy, tłuszcze, warzywa zielone liściaste, warzywa korzeniowe (oprócz ziemniaków) |
produkty zbożowe pełnoziarniste, pszenica, owies, proso, ryż, jęczmień, mąka ziemniaczana, płatki, makaron,
dojrzałe banany, figi, daktyle, rodzynki, bataty, ziemniaki, dynia, słodycze, miód, cukier |
Jaka jest prawda?
Już w pierwszej połowie XX wieku Stuart Baxter udowodnił, że trzustka produkuje ezymy trawiennie bez względu na pH posiłku, a zatem łączenie czy niełączenie poszczególnych grup produktów nie ma wpływu na ich trawienie. Badanie z 2000 roku sprawdzające wpływ diety niełączenia na masę ciała wykazało, że nie ma różnic w spadku masy ciała u pacjentów będących na zbilansowanej diecie redukcyjnej w porównaniu z tymi na diecie rozdzielnej. Wyniki badania z 2013 roku nie wykazały różnic w masie ciała pacjentów po stosowaniu diety zbilansowanej i rozdzielnej niskoenergetycznej.
Dieta niełączenia – efekty
Efekty diety niełączenia:
- eliminacja produktów wysokoprzetworzonych,
- wprowadzenie regularności posiłków,
- spożywanie dużej ilości warzyw i owoców,
- redukcja masy ciała wynikająca z obniżenia kaloryczności diety i wprowadzenia zmian w sposobie żywienia.
Brak jest jednak dowodów naukowych na większy wpływ na redukcję masy ciała tej diety w porównaniu z innymi. Efekt w postaci utraty kilogramów wynika tutaj jedynie z obniżenia kaloryczności diety, a nie rozdzielania produktów w posiłkach.
Dieta niełączenia to inaczej dieta dr. Haya lub dieta rozdzielna. Polega na niełączeniu w jednym posiłku produktów białkowych z węglowodanowymi, co według autora miałoby mieć korzystny wpływ na oczyszczanie organizmu i redukcję masy ciała. Jednak w świetle badań naukowych dieta niełączenia na ma udowodnionego działania. Jej stosowanie nie jest niebezpieczne dla zdrowia, jednak nie przynosi większych efektów niż zbilansowana dieta.
Bibliografia:
[1] Lucyna Pachocka, Dieta rozdzielna, [dostęp on-line] https://ncez.pl/abc-zywienia/zasady-zdrowego-zywienia/dieta-rozdzielna-,
[2] Dominika Wnęk, Dieta doktora Haya, [dostęp on-line] https://dieta.mp.pl/diety/diety_alternatywne/63668,dieta-doktora-haya,
[3] Dieta rozdzielna dr. Haya – zasady i przepisy, [dostęp on-line] http://dieta.pl/dieta/diety_inne/1350-na-czym-polega-dieta-rozdzielna-dr-haya/,
[4] Golay A, Allaz AF, Ybarra J, Bianchi P, Saraiva S, Mensi N, Gomis R, de Tonnac N., Similar weight loss with low-energy food combining or balanced diets, Int J Obes Relat Metab Disord. 2000 Apr;24(4):492-6, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10805507,
[5]D. Damayanti, P. Sari, N. Prayitno, I. Ngadiarti, N. Zulfianto, Effect of a Low Energy Food Combining Versus Caloric Restriction Diet on Change in Body Weight among Overweight and Obese Indonesian Adults, Jurnal of the Academy of nutrition and dietetics, [dostęp on-line] http://jandonline.org/article/S2212-2672(13)00787-9/abstract.
