Aktywność fizyczna często wiąże się z ryzykiem urazów układu ruchu. Czy poprzez żywienie możemy działać profilaktycznie na stawy? Czy domowe galaretki będą pomocne?
Pogorszenie stanu kolagenu jest jedną z przyczyn urazów mięśniowo-szkieletowych. Ponad 50% wszystkich urazów w sporcie może być sklasyfikowanych jako skręcenia, nadwyrężenia, zerwania, pęknięcia czy złamania tkanek mięśniowo-szkieletowych. Okazuje się jednak, że jest nadzieja na to, że interwencje żywieniowe i treningowe, które zwiększają syntezę kolagenu i siłę tkanek mogą mieć istotny efekt na wskaźniki urazowe.
W kwestii żywienia po urazach mięśniowych znajdziemy wiele informacji, natomiast wspomaganie żywieniowe urazów ścięgien czy więzadeł nie jest tak dobrze przebadane. Urazy tych części układu ruchu są bardzo częste a jedną z przyczyn jest fakt, że siła, moc i szybkość są zależne od sztywności tkanki łącznej. Bardziej sztywne ścięgna mogą być lepsze dla wydolności ale jednocześnie są bardziej podatne na urazy. Sztywność tkanki łącznej jest zależna od 2 czynników: zawartości kolagenu i liczby połączeń w kolagenie. W przeciwieństwie do mięśni, te tkanki szybko adaptują się do wysiłku. Podobnie jak w przypadku mięśni, jedną z metod wspomagających tkanki łączne jest spożywanie 20 g dobrego jakościowo białka w każdym posiłku oraz spożywanie białka w okolicach zajęć rehabilitacyjnych.
Żelatyna na stawy
Żelatyna od dawna była wychwalana jako główne białko zapewniające naszemu organizmowi surowego materiału do resyntezy kolagenu. Co więcej, badania inżynierii tkankowej wykazały, że obecność kwasu askorbinowego i aminokwasu proliny może zwiększyć produkcję kolagenu i mechanikę więzadeł.
Czym jest żelatyna?
Jest to naturalna substancja, mieszanina białek i peptydów, którą pozyskuje się z częściowej hydrolizy kolagenu. Składa się z glicyny, proliny i hydroksyproliny.
Czym jest kolagen?
Jest to główne białko tkanki łącznej. Zawiera duże ilości proliny, glicyny, hydroksyproliny oraz hydroksylizyny.
Do czego nam tutaj jest potrzebna witamina C?
Hydroksyprolina i hydroksylizyna są formowane z proliny i lizyny w procesie enzymatyczym wymagającym obecności witaminy C.
Czy żelatyna pomaga na stawy?
Pierwsze badanie na ludziach wykazało, że spożywanie żelatyny wraz z witaminą C zwiększa obecność aminokwasowych komponentów kolagenu we krwi. Wzbogacenie surowicy w te składniki 1h po spożyciu żelatyny było wystarczające do zwiększenia zawartości kolagenu i mechanicznych właściwości więzadeł. Okazuje się, że synteza kolagenu jest większa w odpowiedzi na żelatynę niż na pojedyncze aminokwasy.
Dodatek witaminy C do żelatyny, jako czynnika niezbędnego do syntezy kolagenu, zwiększa działanie wspomagające tkanki łączne.
Wyniki badania pokazują, że spożywanie żelatyny z witaminą C w połączeniu z treningiem może mieć korzystne działanie w prewencji urazów i naprawy tkanek.
Żelatyna na stawy – dawkowanie
Obecne dane pokazują, że rozpoczynanie regeneracyjnej sesji treningowej 1h po spożyciu 15g żelatyny wraz z ok. 50 mg witaminy C skutkuje zwiększoną syntezą kolagenu w okresie regeneracyjnym.
Ile?
- 15g żelatyny
- 50mg witaminy C
Kiedy?
- 60 min przed krótkim wysiłkiem rehabilitacyjnym – w celu przyspieszenie rekonwalescencji lub
- 6 h przed lub po innym wysiłku fizycznym – w celu prewencji urazów
Uwaga! To dopiero pierwsze badania na ludziach z wykorzystaniem żelatyny w celu poprawy tkanek łącznych, choć wyniki są obiecujące, czekamy na dalsze badania, które potwierdzą to korzystne działanie.
Czy w takim razie można jeść żelki lub gotowe galaretki owocowe? Nie do końca. Mimo, że te produkty zawierają żelatynę i mogą zawierać witaminę C, niestety są bogate w cukry proste. W taki sposób poprawiając stan stawów pogarszamy pracę innych organów. Jest jednak inne wyjście! Galaretkę można przyrządzić z żelatyny i dodatku owoców lub soku owocowego.
Żelatyna jest ważnym białkiem dla syntezy kolagenu, co oznacza, że może mieć korzystne właściwości dla funkcjonowania układu ruchu. Pierwsze badanie na ludziach z podawaniem żelatyny wykazało, że może mieć korzystne działanie w aspekcie profilaktyki urazów i wspomagania rekonwalescencji po urazie. Warto jednak pamiętać, że słodkie żelki lub galaretki nie są dobrym rozwiązaniem i warto postawić na samemu robione w domu przekąski z dodatkiem żelatyny.
Bibliografia:
[1] 100% Increase in Exercise-Induced Collagen Synthesis With Cheap, Yet Effective 15g Gelatin + 200mg Vitamin C Stack, [dostep on-line] http://suppversity.blogspot.com/2016/12/100-increase-in-exercise-induced.html
[2] Gregory Shaw, Ann Lee-Barthel, Megan LR Ross, Bing Wang, Keith Baar, Vitamin C–enriched gelatin supplementation before intermittent activity augments collagen synthesis, AJCN. First published ahead of print November 16, 2016, [dostęp on-line] http://ajcn.nutrition.org/content/early/2016/11/15/ajcn.116.138594.full.pdf+html
