Dieta niskokaloryczna od kilku lat cieszy się niesłabnącą popularnością. Najczęściej określana po prostu jako dieta o obniżonej wartości energetycznej, która ma sprzyjać odchudzaniu. Jakie wady i zalety charakteryzują taki sposób żywienia?
Dieta niskokaloryczna
Dieta niskokaloryczna to ogólna nazwa sposobu żywienia, gdzie bilans energetyczny zostaje znacznie zmniejszony względem zapotrzebowania. Nadrzędnym celem tej diety jest utrata masy ciała oraz utrzymanie tego efektu, dlatego diety te skierowane są do osób borykających się z nadmierną masą ciała, zarówno z nadwagą, jak i otyłością. Poprzez ograniczenie podaży energii organizm zmuszony jest do czerpania jej z zapasów tkanki tłuszczowej. Utrata tkanki tłuszczowej powinna przebiegać w sposób stopniowy, dlatego należy zwrócić uwagę, aby redukcja masy ciała wynosiła od 0,5 do 1 kilograma tygodniowo, czyli 2–4 kilogramy miesięcznie. Taki system gwarantuje najtrwalsze i najbezpieczniejsze dla zdrowia rezultaty.
Ogólne zalecenia wskazują na redukcję wartości energetycznej diety o około 300–500 kalorii dziennie w stosunku do całkowitej przemiany energii. Z diety należy wyeliminować wysokokaloryczne przekąski, słodycze np. chipsy, batony, ciastka. W diecie natomiast powinny znaleźć się produkty pełnoziarniste, kasze, chude mięso, ryby czy oleje roślinne. Nie należy zapominać również o aktywności fizycznej, którą należy uwzględnić podczas ustalania bilansu energetycznego
Zalety diety niskokalorycznej
Prawidłowo i racjonalnie stosowana dieta niskokaloryczna może spowodować zmniejszenie masy ciała, co u osób borykających się z nadwagą czy otyłością jest bardzo korzystne. Pozbycie się nadmiernej masy ciała przyczynia się przede wszystkim do zmniejszenia ryzyka wystąpienia wielu chorób, wśród których można wymienić:
- cukrzycę typu 2 oraz insulinooporność,
- nadciśnienie tętnicze,
- zespół metaboliczny,
- zwyrodnienia stawów,
- obturacyjny bezdech senny.
Dodatkowo uzyskanie prawidłowej masy ciała wiąże się z szeregiem korzystnych zmian także psychicznych. Może przyczynić się do wzrostu samooceny i pewności siebie, co przekłada się na wszystkie sfery życia.
Wady diety niskokalorycznej
Prawidłowo skomponowana dieta odchudzająca jest bezpieczna dla zdrowia. Jednak błędy popełniane podczas jej stosowania jak np. zbyt duży deficyt kaloryczny, może przyczynić się do szeregu negatywnych skutków takich jak:
- zmęczenie, rozdrażnienie, ciągłe uczucie głodu,
- obniżenie spoczynkowej przemiany materii, co spowalnia efekt odchudzania,
- niedobory witamin czy składników mineralnych,
- niedobór błonnika, co zwiększa ryzyko zaparć,
- brak kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych, co wiąże się z tym, że osoba po zakończeniu diety nadal nie potrafi się prawidłowo odżywiać i wraca do „starych” nawyków,
- zniechęcenie, brak motywacji,
- spadek masy ciała spowodowany utratą beztłuszczowej masy ciała, a nie tkanki tłuszczowej.
Biorąc pod uwagę bilans wad i zalet diet niskokalorycznych istotne jest, aby dieta była prawidłowo skomponowana i dostosowana do indywidualnych potrzeb każdej osoby. Warto, aby każda osoba chcąca schudnąć, skontaktowała się z dietetykiem, który nie tylko przygotuje jadłospis indywidualnie dostosowany, ale również nauczy pacjenta zasad prawidłowego komponowania posiłków oraz zmieni jego nawyki żywieniowe.
Bibliografia:
[1] B. Frącze, Diety alternatywne i ich zastosowanie w sporcie, Kraków, 2016.
