Prawdopodobnie najważniejszymi składnikami owoców aronii, odpowiedzialnymi za ich korzystne dla zdrowia właściwości, są polifenole. Te prozdrowotne związki przyczyniają się m.in. do obniżenia poziomu glukozy we krwi i leczenia otyłości.
Aronia – drogocenny owoc, który koniecznie musi stać się elementem naszej codziennej diety!
Sok z aronii – działanie
Ze względu na charakterystyczny, cierpki smak aronia przez większość konsumentów nie jest akceptowana do spożycia w stanie świeżym. Jednak ze względu na bogate źródło substancji biologicznie aktywnych nie sposób pominąć tych owoców w zdrowej diecie, dlatego też aronia wykorzystywana jest coraz częściej do projektowania żywności funkcjonalnej. Owoce aronii znalazły szerokie zastosowanie w produkcji soków, ale i również dżemów, konfitur, galaretek, powideł, suszy owocowych oraz jako dodatek do win. Również przemysł farmakologiczny docenia te owoce – sok z aronii dodaje się do leków geriatrycznych.
Wiele badań naukowych potwierdza, iż owoce aronii są najbogatszym źródłem składników o właściwościach antyoksydacyjnych, gdzie najliczniejszą grupą są polifenole, spośród których ponad połowę stanowią antocyjany, w mniejszej ilości procyjanidyny, flawonole, flatan-3-ole i kwasy fenolowe. W skład aronii wchodzą także garbniki, jak i w sporej ilości witaminy: C, B2, B6, E, P, PP oraz takie składniki mineralne jak miedź, mangan, molibden, bor, jod, kobalt.
Promieniowanie jonizujące, na które często jesteśmy narażeni w związku np. z wykonywaną pracą, powoduje, że w organizmie wytwarzane są wolne rodniki, mające ujemny wpływ na nasze lipidy, białka i DNA. Najlepszą i sprawdzoną metodą zmniejszania genotoksyczności jest podawanie silnych antyoksydantów. Bezkonkurencyjnie pomocne są w tym owoce aronii oraz sok z tych owoców. Posiadają szereg właściwości prozdrowotnych, naukowo udowodnionych i docenianych przez konsumentów, są to przede wszystkim:
- działanie przeciwnotoworowe – aronia będąc bogatym źródłem polifenoli, zaliczana jest do owoców chemoprewencyjnych, czyli mających wpływ na proces kancerogenezy w jego wczesnych etapach. Surowe owoce aronii, jak i przetwory posiadają właściwości antyproliferacyjne oraz ochronne w przypadku powstawania nowotworów różnego typu. Ponadto antocyjaniny zawarte w soku z aronii w znacznej mierze ograniczają powstawanie i nasilenie skutków ubocznych podczas stosowania alkilujących leków przeciwnowotworowych;
- zmniejszenie ryzyka powstawania chorób układu sercowo-naczyniowego – owoce aronii mogą wpływać korzystnie na różne czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Polifenole, których naturalnym i bogatym źródłem jest sok z aronii, chronią przed miażdżycą, zawałem serca, udarem mózgu. W badaniach in vitro wykazano, że dzięki tym związkom zawartym w aronii, komórki śródbłonka są chronione i regenerowane, co poprawia ich funkcjonowanie. Wykazano korzystne oddziaływanie aronii w leczeniu hiperlipidemii i hipercholesterolemii. U mężczyzn codziennie spożywających szklankę soku z aronii przez 6 tygodni nastąpił znaczący spadek zawartości we krwi cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL i triacylogliceroli, przy jednoczesnym wzroście poziomu cholesterolu HDL. Warto dodać, że aronia posiada zdolność do obniżenia ciśnienia tętniczego – skurczowego, i rozkurczowego. To hipotensyjne działanie związane jest również ze polifenolami;
- zapobieganie cukrzycy i skokom glukozy we krwi – aronia i jej przetwory powinny być nieodłącznym uzupełnieniem diety osób chorujących na cukrzycę ze względu na zawartość zespołu związków działających antyoksydacyjnie oraz na zdolność obniżania indeksu glikemicznego (IG) roztworu cukrów prostych;
- badania naukowe potwierdziły, że spożywanie przez 3 miesiące soku z owoców aronii przez pacjentów z insulinoniezależną cukrzycą znacznie przyczynia się do zmniejszania stężenia glukozy na czczo.
Aronia ma znaczną ilość polimerów katechinowych, czyli tanin, które zmniejszają wchłanianie białka utrudniając powstawanie emulsji tłuszczu koniecznej do jego trawienia. Ta właściwość przyczynia się do utraty masy ciała i jest korzystna dla zdrowia diabetyków.
Antocyjany obecne w aronii posiadają dobroczynny wpływ na narząd wzroku, dlatego owoc ten polecany jest osobom mającym problemy ze wzrokiem, czy pracującym przed monitorem.
Po za tym warto sięgać po sok z aronii w okresach przeziębienia i grypy – bogactwo minerałów i witamin (w tym duża dawka witaminy C) zwiększa odporność organizmu.
Częste picie soku z tych owoców przyniesie również korzyści dla naszej urody. Wysoka dawka przeciwutleniaczy zawarta w aronii oraz kompleks witamin z grupy B jest świetnym dodatkiem do codziennej diety, pozwalając od wewnątrz pielęgnować skórę, włosy i paznokcie.
Sok z aronii – jak stosować
Owoce aronii od bardzo wielu lat są doceniane w medycynie, ziołolecznictwie, ale i również w kuchni. Z aronii produkuje się soki, syropy, nalewki, dżemy. Suszone owoce można mieszać z innymi ziołami, co stanowi ciekawą kompozycję do przyprawiania mięs.
Najbardziej optymalną i najczęstszą formą wykorzystania owoców aronii jest sok, który doskonale zachowuje cenne właściwości. Można go stosować na różne sposoby, np. dodając go do herbaty, czy też do soku z pomarańczy lub jarzębiny. Już niewielka dawka soku z aronii, tj. 25 ml pita dwa razy dziennie działa profilaktycznie, wzmacniając odporność. W celach leczniczych, szczególnie w przypadku nadciśnienia, zaleca się spożywanie porcji po 30 ml, trzy razy dziennie.
Sok z aronii – przeciwwskazania
Sok z aronii polecany jest praktycznie każdemu. Przeciwwskazaniem do spożycia jest nadkwaśność, wrzody żołądka, stany zapalne żołądka i dwunastnicy. Sok z aronii mogą spożywać kobiety w ciąży, a także karmiące piersią. Dzieci również mogą swobodnie spożywać ten drogocenny napój, jednakże nie zaleca się podawania go niemowlętom, z uwagi na brak wykształconych enzymów trawiennych.
Choć owoce aronii są bardzo niewielkie, to stanowią ogromną bazę cennych składników. W porównaniu do innych owoców, aronia nie cieszy się ogromną popularnością, prawdopodobnie przez jej charakterystyczny, cierpki smak. Jednakże poznając niesamowite właściwości aronii, ciężko już będzie oprzeć się pokusie sięgnięcia po te drogocenne owoce.
Bibliografia:
[1] Białek M., Rutkowska J., Hallmann E., Aronia Czarnoowocowa (Aronia Melanocarpa) jako potencjalny składnik żywności funkcjonalnej, ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2012, 6 (85), 21–30,
[2] Banaś A., Korus A., Prozdrowotne właściwości owoców i przetworów z aronii, Medycyna rodzinna 4/2015
