Pomimo tego, że arginina jest aminokwasem endogennym coraz częściej stwierdza się konieczność jej dostarczania wraz z pożywieniem. Dlaczego? Czy jej działanie jest, aż tak korzystne dla organizmu? Czy jej stosowanie może wykazywać skutki uboczne?
Arginina jest aminokwasem, w który szczególnie zasobne są białka roślinne. Wchłania się
w jelicie krętym oraz czczym. Niestety tylko 50% argininy z pokarmów wędruje do układu krążenia. Głównym miejscem syntezy endogennej argininy jest wątroba oraz nerki. Już w latach 80. XX wieku w badaniu przeprowadzonym na szczurach udowodniono, iż głównym źródłem substratu do syntezy argininy, czyli cytruliny jest jelito cienkie.
Jak działa arginina
- Wykazuje działanie detoksykacyjne, hepatoprotekcyjne oraz antyasteniczne. Związane jest to z usuwaniem z organizmu toksycznego amoniaku.
- Arginina bierze udział w syntezie niezwykle ważnych związków jak kreatyna czy tlenek azotu (NO) oraz poliaminy.
Tlenek azotu obniża napięcie naczyń krwionośnych, powstrzymuje przyleganie,
a następnie agregację trombocytów, wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego oraz przeciwdziała rozwojowi nadciśnienia tętniczego krwi.
- Poprzez zwiększenie światła naczyń krwionośnych tlenek azotu wywiera niezwykle korzystny wpływ na regenerację potreningową. Fakt ten związany jest z szybszym napływem substancji odżywczych do tkanki mięśniowej po zakończonym wysiłku fizycznym.
- Poliaminy są związkami koniecznymi do namnażania, różnicowania, a co najważniejsze prawidłowego funkcjonowania komórek. Prekursorem poliamin jest ornityna, która powstaje z argininy.
- Arginina wykazuje działanie antyoksydacyjne.
- Reguluje pH krwi oraz pH we wnętrzu komórki.
- Pośrednio wpływa na prawidłową syntezę kolagenu poprzez przekształcenie argininy do ornityny. Ornityna jest konieczna do syntezy proliny z której następnie powstaje kolegen.
- Arginina syntetyzowana endogennie wpływa na wydzielanie prolaktyny, insuliny, glukagonu oraz hormonu wzrostu.
- Suplementacja argininy u diabetyków spowodowała obniżenie ciśnienia krwi oraz zmniejszenie agregacji trombocytów.
- Suplementacja argininą wpływa na normalizację skurczu naczyń u nałogowych palaczy poprzez działanie tlenku azotu.
- Podawanie argininy jest również zasadne w przypadku osób starszych, u których dochodzi do obniżenia poziomu argininy syntetyzowanej endogennie, a tym samym mniejszej syntezy NO. Dodatkowo obniża ona ciśnienie tętnicze krwi oraz usprawnia hemodynamikę krążenia wieńcowego.
Dawkowanie argininy
Efekt związany z działaniem tlenku azotu można uzyskać przy przyjęciu dawki 0,1–0,2 g argininy/kg masy ciała/dzień. Czas konieczny do pojawienia się tych efektów wynosi do 2 h od podania argininy w formie suplementu.
Jeśli celem staje się zwiększenie poziomu hormonu wzrostu, argininę należy przyjmować przed snem najczęściej w wysokich dawkach 5–9g/ dzień. ☺
Równie istotną informacją jest fakt, iż intensywny trening w połączeniu z suplementacją argininy może tłumić syntezę hormonu wzrostu. Z tego względu dobrym rozwiązaniem wydaje się suplementacja argininy w dni nietreningowe w przypadku osób uprawiających sport.
Arginina – skutki uboczne
Suplementacja argininy nie wykazuje działań niepożądanych. Należy jednak zaznaczyć, iż podawanie jednego aminokwasu w wysokiej dawce może wpłynąć niekorzystnie na wchłanianie innych aminokwasów. Przy stosowaniu dużych dawek mogą pojawić się zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego.
Arginina – opinie
Zgodnie ze stanowiskiem Centralnego Ośrodka Medycyny Sportowej i Komisji Medycznej Polskiego Komitetu Olimpijskiego zaliczana jest do grupy C. Oznacza to, iż brak jest rzetelnych dowodów na jej korzystny wpływ na zdolność do wysiłku.
Arginina jako suplement wymaga dalszych badań szczególnie w kwestiach związanych z prewencją chorób układu krążenia. Niemniej jednak może okazać się korzystnym suplementem w przypadku jednostek chorobowych związanych z dysfunkcją śródbłonka naczyniowego jak np. miażdżyca, cukrzyca, nadciśnienie tętniczy czy hipercholesterolemia. W kwestiach związanych z wysiłkiem fizycznym niestety brakuje rzetelnych dowodów na jej korzystny wpływ na organizm.
Dagmara Dobrowolska
Bibliografia:
- Bogdański P, Pupek-Musialik D, Jabłecka A, Bryl W. Suplementacja L-argininy w nadciśnieniu tętniczym – fakty i kontrowersje. Arterial Hypertension 2001, vol. 5, no 2, pages 133-139.
- Kanaley JA. Growth hormone, arginine and exercise. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2008 Jan;11 (1):50-4.
- Prof. dr. hab. Kostka-Trąbka E. Arginina – znany aminokwas o nowych możliwościach zastosowań klinicznych. Ordynator Leków; 3/2002.
- Ścibior D, Czeczot H. Arginina – metabolizm i funkcje w układzie sercowo-naczyniowym. Adv Clin Exp Med. 2005, 14, 5, 1041-1050.
- Ścibior D, Czeczot H. Arginina – metabolizm i funkcje w organizmie człowieka. Postepy Hig Med. Dosw. (online), 2004:58: 321-332.
- Traczyk W. Fizjologia człowieka w zarysie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL; Warszawa: 2010.
- Wspólne stanowisko Centralnego Ośrodka Medycyny Sportowej i Komisji Medycznej Polskiego Komitetu Olimpijskiego: stosowanie suplementów diety i żywności funkcjonalnej w sporcie. Rekomendacje dla polskich związków sportowych. Warszawa; 2012.
- Zając A, Zydek G, Michalczyk M, Poprzęcki S, Czuba M, Gołaś A, Boruta-Gojny B. Żywienie i suplementacja w sporcie, rekreacji i stanach chorobowych. Wydawnictwo Akademii Wychowanie Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach; 2014.
