Tkanka tłuszczowa pełni różne funkcje w ludzkim organizmie, ale zarówno jej nadmiar, jak i niedobór mogą prowadzić do zaburzeń w jego funkcjonowaniu. Nie zawsze osoba otyła musi posiadać duży brzuch. Dotyczy to również osób szczupłych, u których może występować otyłość trzewna, która jest groźniejsza, bo niewidoczna dla oka.
Tłuszcz trzewny
Tłuszcz trzewny inaczej jest zwany wisceralnym. Zgromadzony jest głównie w obszarze organów i narządów wewnętrznych, np. serca, trzustki, wątroby. Dba o ich ochronę przed drganiami i innymi uszkodzeniami.
Nadmiar tłuszczu trzewnego stanowi spory problem wśród populacji, gdyż osoby, u których występuje, mogą charakteryzować się prawidłową masą ciała, wskaźnikiem BMI, a także prawidłowym WHR (stosunkiem odwodu talii do bioder). Inna opcja, to osoby z otyłością brzuszną (typu jabłko) – w tym wypadku widać wystający brzuch, mimo niskiej zawartości tkanki podskórnej na brzuchu.
Tkanka tłuszczowa trzewna, jak i podskórna, zbudowana jest z adipocytów, które magazynują triglicerydy oraz wydzielają aktywne substancje, np. leptynę, adiponektynę, rezystynę. Zbyt wysoki poziom tkanki tłuszczowej wisceralnej wpływa na wystąpienie zaburzeń w wydzielaniu substancji przez tkankę, co może wiązać ze sobą problemy metaboliczne (wzrost triglicerydów, cholesterolu całkowitego, LDL, a spadek HDL oraz wzrost stężenia glukozy we krwi, a co za tym idzie – odporności na insulinę), nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej, bezdechu sennego, obniżenia testosteronu u mężczyzn i problemów hormonalnych u kobiet (możliwe bardzo bolesne miesiączki lub ich brak przez dłuższy czas).
Tłuszcz trzewny – norma
Zdiagnozowanie poziomu tkanki wisceralnej może odbyć się poprzez tomografię komputerową (TK), rezonans magnetyczny (RM) lub bioimpedancję elektryczną (BIA).
W gabinetach dietetycznych, siłowniach, przychodniach, a nawet aptekach, dostępne są analizatory składu ciała oparte na pomiarze BIA. Pozwalają one na sprawdzenie poziomu tkanki tłuszczowej wisceralnej, lecz normy, jakie na nią obowiązują, są zależne od producenta urządzenia. W każdym z nich skala bliższa 0 jest bardziej prawidłowa i odpowiednia dla organizmu, zaś im dalej od zera, tym poziom tkanki jest większy i należy zastanowić się nad jej redukcją.
Tłuszcz trzewny – spalanie
Pozbycie się tkanki wisceralnej odbywa się już w pierwszej fazie odchudzania, gdzie zostaną zmienione nawyki żywieniowe i wykluczone z diety duże ilości cukrów prostych oraz produktów przetworzonych. Szybkość jej redukcji zależy od ilości w organizmie. Wraz z jej spadkiem, następuje poprawa parametrów ciśnienia, morfologii oraz poziomu glukozy we krwi.
Prawidłowa dieta to taka o ujemnym bilansie kalorycznym tzn. dostarcza mniejszą ilość energii niż organizm potrzebuje. Warto zaznaczyć, że minimalnym poziomem kalorycznym dla organizmu jest BMR (podstawowa przemiana materii). Poniżej którego nie można ograniczać spożycia energii. Deficyt kaloryczny powinien mieścić się w przedziale od 500 kcal do 1000 kca. Jego obniżanie powinno odbywać się stopniowo.
Produkty zastosowanie w diecie dobrze jeśli byłyby oparta na węglowodanach złożonych, np. płatki owsiane, ciemne kasze, pieczywo razowe oraz warzywa. Tłuszcze powinny pochodzić ze zdrowych źródeł oraz być bogate w kwasy omega 3, np. olej lniany, awokado, ryby, orzechy i nasiona. Białko powinno pochodzić z chudych mięs oraz ryb, np. kurczak, indyk, wołowina, łosoś, dorsz. Warto również do potraw dodawać przyprawy, które podnoszą termogenezę organizmu, jak chilli, pieprz cayeene, imbir, kmin rzymski.
Poza dietą, warto również włączyć ćwiczenia interwałowe, oporowe oraz aerobowe. Pozwoli to na poprawę wydolności organizmu, wzrost zapotrzebowania energetycznego, uwrażliwi komórki na działanie insuliny oraz przyśpieszy spalanie tkanki tłuszczowej.
Bibliografia:
[1] A. Jankovic, A. Korac, B Srdic-Galic, Differences in the redox status of human visceral and subcutaneous adipose tissues – relationships to obesity and metabolic risk, w: Metabolism Journal; Volume 63, Issue 5, Pages 661–671, May 2014
[2] A. Jasińska, M. Pietruczuk, Adipocytokiny – białka o wielokierunkowym działaniu, w: Journal of Laboratory Diagnostics; Volume 46, Number 3, 331-338, 2010,
[3] M. Ryo, K Maeda, T. Onda, A New Simple Method for the Measurement of Visceral Fat Accumulation by Bioelectrical Impedance, w: Diabetes journal; 28(2): 451-453, 2005 Feb,
[4] Skowronska B, Fichna M, Fichna P., Rola tkanki tłuszczowej w układzie dokrewnym, w: Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany, 1:21-29, 2005r.
[5] E. Shinohara, S. Kihara, S. Yamashita, Visceral fat accumulation as an important risk factor for obstructive sleep apnoea syndrome in obese subjects, w: Internal medicine journal; Volume 241, Issue 1,Pages 11–18, January 1997,
[6] T. Nakamura, K. Tokunaga, I. Shimomura, Contribution of visceral fat accumulation to the development of coronary artery disease in non-obese men w: Atherosclerosis journal; Volume 107, Issue 2, Pages 239–246; June 1994,
[7] J C. Seidell, P. Björntorp, L. Sjöström, Visceral fat accumulation in men is positively associated with insulin, glucose, and C-peptide levels, but negatively with testosterone levels, w: Metabolism journal; Volume 39, Issue 9, Pages 897–901, September 1990,
