Na sklepowych półkach można znaleźć mnóstwo produktów o ograniczonej zawartości tłuszczu. Czy dieta niskotłuszczowa jest dietą dla każdego? Na czym ona polega i co można jeść, będąc na diecie niskotłuszczowej?
Dieta niskotłuszczowa jest jedną z diet łatwo strawnych, czyli diet charakteryzujących się doborem łatwo strawnych produktów i odpowiedniej obróbki kulinarnej. W diecie niskotłuszczowej zaleca się ograniczenie produktów, które są źródłem tłuszczu zwierzęcego, oraz tych bogatych w cholesterol. W dietetyce dieta niskotłuszczowa jest nazywana dietą łatwo strawną z ograniczeniem tłuszczu, natomiast potocznie często określa się ją jako dietę wątrobową. Często stosowana jest ona na własną rękę, bez konkretnych medycznych wskazań, co może prowadzić do niedoborów ważnych składników. Wiele osób próbujących na własną rękę redukować masę ciała zaczyna stosować diety niskotłuszczowe, opierając się na internetowych wskazówkach mówiących o konieczności znacznego ograniczenia podaży tłuszczu w diecie. Nie jest to jednak właściwe podejście, ponieważ tłuszcz w diecie jest bardzo ważnym składnikiem a skupianie się w diecie jedynie na jego ograniczaniu nie prowadzi do zdrowej redukcji masy ciała a wręcz grozi niedoborami pokarmowymi.
Dieta niskotłuszczowa
Celem diety niskotłuszczowej jest ochrona narządów, takich jak wątroba, pęcherzyk żółciowy czy trzustka, oraz zmniejszenie ich aktywności wydzielniczej. Taką dietę można zastosować przy:
- przewlekłym zapaleniu oraz kamicy pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych,
- przewlekłym zapaleniu trzustki,
- chorobach zapalnych jelit (zaostrzenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego),
- przewlekłym zapaleniu wątroby czy marskości wątroby.
Dieta niskotłuszczowa – zasady
W diecie niskotłuszczowej zakłada się dostarczanie 16,5% dobowego zapotrzebowania energetycznego pochodzącego z białka, 17% z tłuszczu i 66,5% z węglowodanów. W przeliczeniu na dietę o energetyczności 2000 kcal podaż składników rozkłada się następująco:
- 80–85 g białka ogółem (w tym 50 g białka zwierzęcego),
- 35–40 g tłuszczu,
- 330 g węglowodanów przyswajalnych,
- do 20 g błonnika pokarmowego.
Dieta niskotłuszczowa ogranicza, ale niecałkowicie eliminuje tłuszcz z diety. Jest ona dietą leczniczą, stosowaną przy wyżej wymienionych jednostkach chorobowych. W związku z tym ten sposób żywienia powinien dostarczać organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
Co jeść na diecie niskotłuszczowej?
Przed rozpoczęciem stosowania diety niskotłuszczowej warto poznać kilka jej podstawowych zasad.
- Dieta powinna być zbilansowana i urozmaicona.
- Zaleca się spożywanie 4–5 mniejszych posiłków o umiarkowanej temperaturze.
- Ograniczenie produktów trudno strawnych i wzdymających.
- Ograniczenie podaży błonnika pokarmowego.
- Ograniczenie ostrych przypraw.
- Ograniczenie produktów bogatych w tłuszcz, takich jak masło, smalec, mięso czerwone, wędliny, podroby czy sery żółte.
- Ograniczenie pełnotłustych produktów mlecznych.
- Wyeliminowanie alkoholu, słodyczy, produktów typu fast food.
- Stosowana obróbka termiczna to: gotowanie, gotowanie na parze, duszenie bez tłuszczu, pieczenie, eliminacja smażenia.
Produkty dozwolone na diecie niskotłuszczowej:
- jasne pieczywo, drobne kasze, ryż i makaron,
- produkty mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu,
- białko jaja,
- chude mięso drobiowe, chuda wołowina i cielęcina,
- chude ryby,
- oleje roślinne,
- warzywa z ograniczeniem kapusty, papryki, szczypiorku, cebuli, brukselki, rzodkiewki, chrzanu i warzyw konserwowych oraz roślin strączkowych,
- owoce z ograniczeniem niedojrzałych gruszek, śliwek, czereśni, agrestu,
- łagodne przyprawy.
Dieta niskotłuszczowa to jedna z diet łatwostrawnych. W tej diecie ogranicza się podaż tłuszczu nawet do 17% całkowitej wartości energetycznej diety. Ten specjalny rodzaj diety ma zastosowanie we wspomaganiu leczenia chorób wątroby, trzustki i jelit. Jednak wprowadzanie jej na własną rękę, bez wskazań medycznych, nie jest zalecane ze względu na możliwe niedobory pokarmowe, zwłaszcza witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.
Bibliografia:
[1] M. Jarosz, Zasady prawidłowego żywienia w szpitalach, IŻŻ, 2011,
[2] H. Ciborowska, A. Rudnicka, Dietetyka, Żywienie zdrowego i chorego człowieka, PZWL, 2012,
[3] M. Jarosz, Zalecenia zdrowego żywienia w schorzeniach układu krążenia, układu oddechowego, narządu ruchu, psychosomatycznych i onkologicznych, IŻŻ, 2012,
[4] E. Kolarzyk, Wybrane problemy higieny i ekologii człowieka, Wyd. UJ, 2008 (rozdz. „Dietetyka”, A. Szpanowska-Wohn), Zakład Higieny i Dietetyki Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum Kraków.
