Borówka wysoka, znana jako amerykańska, jest krzewem coraz częściej spotykanym w przydomowych ogrodach. Jej owoce są jednymi z najbogatszych w antocyjany surowców charakteryzujących się wysoką aktywnością przeciwutleniającą. Ich regularne spożywanie skutkuje ochroną przed wieloma chorobami cywilizacyjnymi oraz pomaga na dłużej zachować energię i witalność.
Borówka amerykańska
Vaccinum corymbosum, czyli borówka wysoka, zwana potocznie borówką amerykańską, należy do rodziny wrzosowatych Ericaceae, rodzaju Vaccinium L., do którego zalicza się około 400 gatunków. Borówka amerykańska jest krzewem o wysokości sięgającej do 2,5 m, którego ciemnogranatowe owoce mają doskonały smak. Pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie rośnie dziko głównie na północno-wschodnich terenach USA, ale w naturalnym środowisku występuje również w niektórych krajach Europy, w Nowej Zelandii i w Japonii. Borówka wysoka jest protoplastą wielu powszechnie hodowlanych odmian, które nie różnią się smakowo, a jedynie wielkością, kształtem owoców oraz kwasowością i zawartością cukru.
Borówka amerykańska – właściwości
Owoce borówki zawierają antocyjany o naturalnym działaniu antyoksydacyjnym, kwas elagowy i przeciwutleniacze. Poza tym mają dużo witaminy C, a także sporo witamin z grupy B (B1, B2, B3, B5, B6, kwas foliowy) oraz witaminy A i E. Bogate są w pektyny, rodzaj błonnika pokarmowego rozpuszczalnego w wodzie. W borówkach obecne są również takie związki mineralne jak cynk, fosfor, magnez, miedź, potas, selen, sód, wapń i żelazo.
Trudno nie doceniać walorów zdrowotnych, jakimi odznaczają się te smaczne owoce. Skuteczność borówki amerykańskiej potwierdzono w profilaktyce wielu schorzeń. Do jej najważniejszych właściwości zaliczają się:
- działanie przeciwnowotworowe – związane ściśle z aktywnością antyoksydacyjną. Antyoksydanty obecne w dużych ilościach w borówce w postaci antocyjanów, a także witaminy C i E chronią nasz organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, odpowiedzialnym w dużej mierze za powstawanie wielu chorób nowotworowych. Badania naukowców z Hong Kongu wskazują, że borówka amerykańska może być stosowana do walki z nowotworami jamy ustnej. Badacze sugerują, że związki lupeolu, kwasu salicylowego obecnego w owocach borówki, nie tylko zapobiegają rozwojowi komórek rakowych, ale także zmniejszają rozmiar nowotworu dużo szybciej niż cisplatyna (tradycyjny lek wykorzystywany w terapii nowotworów);
- opóźnianie procesów starzenia – borówkę amerykańską śmiało można nazwać eliksirem młodości. Za takie działanie odpowiedzialne są także antyoksydanty, które chronią komórki nerwowe przed stresem oksydacyjnym, dzięki czemu pozytywnie wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego. Częste spożycie tych owoców przyspiesza zatem regenerację komórek nerwowych, a nawet inicjuje tworzenie nowych, co odzwierciedla się
w poprawie naszej pamięci, wyglądzie skóry, która na dłużej zachowa elastyczność, a także ogólnym opóźnianiu procesów starzenia; - obniżanie ciśnienia krwi – ze względu na tę właściwość borówki amerykańskie polecane są szczególnie osobom borykającym się z problem wysokiego ciśnienia krwi, które
w konsekwencji może doprowadzić do zawału czy innych chorób układu krążenia. Również tutaj dużą rolę odgrywają antocyjany, które oczyszczają naczynia krwionośne oraz wzmacniają żyły i tętnice; - zapobieganie infekcjom układu moczowego – obecne w owocach borówki związki zwane proantycyjanidami posiadają właściwości zmniejszające zdolność bakterii do przylegania do ścian przewodów moczowych;
- poprawianie wzroku – antocyjany zawarte w borówce poprawiają stan narządu wzroku, co zostało naukowo udowodnione. Wykazano, że borówka nie tylko zapobiega, ale nawet leczy problemy z widzeniem wynikające z procesu starzenia się oczu, zwyrodnienia plamki żółtej, zaćmy, retinopatii czy jaskry. Dużą rolę odgrywa tu aktywność przeciwutleniająca, gdyż większość chorób oczu związana jest z mikrouszkodzeniami spowodowanymi oddziaływaniem reaktywnych form tlenu. Wyciągi z borówki zwiększa ukrwienia tkanki oka i tym samym lepiej zaopatruje nasze oczy w składniki odżywcze i tlen. Dodatkowo antocyjany stabilizują struktury kolagenowe w naczyniach krwionośnych oka. Z tych względów borówka znalazła zastosowanie jako składnik wielu leków oraz suplementów diety wspomagających procesy widzenia.
Warto również podkreślić, że tłuszcz zawarty w borówkach zawiera frakcje HDL, pożądane w organizmie i zapobiegające wystąpieniu chorób układu sercowo-naczyniowego, natomiast nie zawiera frakcji LDL.
Borówka amerykańska – indeks glikemiczny i kalorie
Borówka amerykańska należy do niskokalorycznych owoców, gdyż w 100 g znajduje się 57 kcal (240 kJ). Jej indeks glikemiczny został przypisany na poziomie średnim: 55.
W porównaniu z innymi owocami borówki zawierają stosunkowo wysoką zawartością błonnika: ok. 2,4 g na 100 g produktu. Dzięki temu ich spożywanie wpływa na przyspieszenie perystaltyki jelit i rozwój korzystnych bakterii jelitowych oraz pomaga usunąć niekorzystne związki z organizmu.
Borówka wysoka jest chętnie uprawianym krzewem, którego owoce są nie tylko bardzo smaczne, ale i pełne wartości odżywczych. Dla osób dbających o zdrowie i dobrą kondycję borówka amerykańska powinna zdecydowanie stanowić nieodłączną część diety.
Bibliografia:
[1] Roy Upton i in., Bilberry Fruit Vaccinium myrtillus L.Standards of Analysis, Quality Control,and Therapeutics, American Herbal Pharmacopoeia and herapeuticC ompendium, 2001;
[2] Russell Martin, BLUEBERRIES One of Nature’s Most Potent Antioxidants Offers Powerful Neuroprotective and Other Benefits, UFE EXTENSION February 2006;
[3] Angélica Markus Nicoletti i in., Blueberry Bioactive Properties and Their Benefits for Health: A Review, International Journal of New Technology and Research, Volume-1, Issue-7, November 2015
