Glutamina to jeden z aminokwasów, który dostarczamy poprzez dietę. W ostatnim czasie stała się popularnym suplementem na rynku. Glutamina posiada wiele korzystnych właściwości, czy jednak jej dodatkowa suplementacja jest konieczna?
Właściwości glutaminy
Glutamina jest jednym z 20 naturalnie występujących aminokwasów, dokładniej jest to aminokwas względnie niezbędny, tzn. jego biologiczne zapotrzebowanie jest zwiększone w konkretnych sytuacjach, jak choroba czy wyniszczenie organizmu. Możemy dostać ją w formie suplementu oraz w żywności, w produktach zwierzęcych, takich jak mięso, jajka i odżywki białkowe, serwatka i kazeina. Glutamina nie jest dobrze rozpuszczalna w wodzie. Jest to najbardziej obfity aminokwas w ludzkiej tkance, głównie tkance mięśniowej i osoczu. W osoczu poziom glutaminy wynosi zwykle 500–750 mikromoli/L po porannym poście. W mięśniach znajdziemy 20 mikromoli/kg suchej masy. Około 50 mikromoli/l jest uwalniane z mięśni do osocza na godzinę w trakcie stanu postu. Glutamina pełni wiele istotnych ról, takich jak:
- transport azotu pomiędzy tkankami,
- prekursor glutationu,
- prekursor nukleotydów,
- regulacja równowagi kwasowo-zasadowej,
- substrat w glukoneogenezie,
- stymulowanie produkcji L-cytruliny i L-glicyny.
Działanie glutaminy
Można wyróżnić wiele ról glutaminy w organizmie, m. in.:
- może zmniejszać uszkodzenia związane z niedokrwieniem serca,
- działanie kardioprotekcyjne u osób z uszkodzeniami serca lub w okolicach operacji serca,
- zmniejszanie skoków glukozy we krwi w odpowiedzi na posiłki węglowodanowe
- źródło energii dla leukocytów,
- regulacja homeostazy mięśni i syntezy białek mięśniowych (jednak korzyści z suplementacji glutaminy na mięśnie u zdrowych osób nie są obserwowane),
- przy braku węglowodanów glutamina może zwiększać zasoby glikogenu mięśniowego,
- wspomaga integralność bariery jelitowej.
U osób hospitalizowanych zapotrzebowanie na glutaminę jest zwiększone w nerkach, komórkach odpornościowych i błonie jelitowej w odpowiedzi na kacheksję, infekcje i urazy.
Glutamina – dawkowanie
Dawki suplementacji L-glutaminy nie zostały dokładnie ustalone. Wydaje się, że odpowiednia ilość wynosi ok. 5 g lub więcej. Z tym, że większe dawki mogą wpływać na nadmierną ilość amoniaku we krwi. Najmniejsza dawka, która może dawać takie rezultaty wynosi 0,75 g/kg masy ciała. Ze względu na nieskuteczność suplementacji glutaminy dla zwiększania masy mięśniowej, nie została ustalona optymalna dawka. Podana wcześniej ilość jest wystarczająca dla zachowania zdrowia jelit i łagodzenia możliwych niedoborów glutaminy (przykładowo w dietach wegańskich). Wydaje się, że nie ma większych skutków ubocznych wynikających z nadmiernych dawek glutaminy.
Glutamina jako jeden z aminokwasów jest konieczna do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Jednak jej podawanie w postaci suplementacji nie daje dodatkowych korzystnych efektów w przypadku prawidłowej podaży z dietą oraz braku problemów zdrowotnych. Nie ma wskazań do suplementacji glutaminy w sporcie w celu budowy masy mięśniowej czy poprawy wydolności. Jednak glutamina ma już zastosowanie w dietetyce klinicznej, zwłaszcza w przypadku wyniszczenia u pacjentów hospitalizowanych.
Bibliografia:
[1] Glutamine, dostęp on-line] https://examine.com/supplements/glutamine/
[2] Lenders CM, Liu S, Wilmore DW, Sampson L, Dougherty LW, Spiegelman D, Willett WC, Evaluation of a novel food composition database that includes glutamine and other amino acids derived from gene sequencing data, Eur J Clin Nutr. 2009 Dec;63(12):1433-9. doi: 10.1038/ejcn.2009.110, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19756030
[3] Lightfoot A, McArdle A, Griffiths RD, Muscle in defense, Crit Care Med. 2009 Oct;37(10 Suppl):S384-90, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20046124
[4] Gleeson M, Dosing and efficacy of glutamine supplementation in human exercise and sport training, J Nutr. 2008 Oct;138(10):2045S-2049S, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18806122
[5] Stinnett JD, Alexander JW, Watanabe C, MacMillan BG, Fischer JE, Morris MJ, Trocki O, Miskell P, Edwards L, James H, Plasma and skeletal muscle amino acids following severe burn injury in patients and experimental animals, Ann Surg. 1982 Jan;195(1):75-89, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7055386
[6] Li N, Lewis P, Samuelson D, Liboni K, Neu J, Glutamine regulates Caco-2 cell tight junction proteins, Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol. 2004 Sep;287(3):G726-33, [dstęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15130874
