Znany ze swoich cudownych właściwości ocet jabłkowy jest coraz częściej wykorzystywanym produktem w naszych dietach. W internecie możemy przeczytać o jego odchudzających i leczniczych właściwościach, ale czy to prawda? Co na temat octu jabłkowego mówią badania naukowe?
Ocet jabłkowy
Przez stulecia ocet był wykorzystywany do prac domowych i gotowania. Nie można jednak zapomnieć, że jest to jedna ze starożytnych metod wspomagania leczenia. Najbardziej popularny rodzaj octu o właściwościach leczniczych to ocet jabłkowy. Uważa się, że jego stosowanie ma wiele korzyści, również popartych badaniami naukowymi. Najbardziej popularne zastosowania to redukcja masy ciała, obniżanie poziomu cukru czy zmniejszenie objawów cukrzycy. Czy to wszystko jest prawdą?
Ocet jabłkowy – właściwości
Ocet jabłkowy to jedynie 3 kalorie na łyżeczkę. Niewiele w nim witamin czy minerałów, jednak jest bardzo zdrowy.
- Bogactwo kwasu octowego, który ma silne efekty biologiczne – ocet produkowany jest w dwustopniowym procesie, podobnie jak alkohol. Pierwszy etap to ekspozycja zgniecionych jabłek na działanie drożdży, które fermentują cukry i zamieniają je w alkohol. W drugim kroku, do roztworu alkoholu dodaje się bakterie, które dalej powodują proces fermentacji i zamieniają alkohol w kwas octowy, czyli główny składnik octu.
- Zabija bakterie – ocet zabija patogeny, w tym bakterie. Tradycyjnie używany był do czyszczenia i dezynfekcji, w tym grzybicy paznokci czy infekcji uszu. Jednak akurat skuteczność tego wykorzystania nie jest potwierdzona naukowo. Jako konserwant wykazuje działanie inhibujące bakterie jak E. Coli. Za te właściwości odpowiada kwas octowy.
- Obniża poziom cukru we krwi i wspomaga walkę z cukrzycą – ocet jabłkowy poprawia wrażliwość na insulinę przy posiłkach o wysokiej zawartości węglowodanów, obniża skoki cukru po posiłkach. Z tego względu polecany jest osobom cierpiącym na cukrzycę, ale również przy zapobieganiu cukrzycy i dla osób, które chcą uregulować swój poziom cukru. Uwaga! Osoby, które przyjmują leki na cukrzycę muszą skonsultować ilości octu z lekarzem.
- Wspomaga redukcję masy ciała – ocet jabłkowy nie odchudza! Ale regulując poziom cukru i insuliny faktycznie może wspomagać redukcję masy ciała. Okazuje się, że ocet jabłkowy zwiększa uczucie sytości, dzięki czemu ułatwia spożywanie mniejszej ilości kalorii. Dodatkowo codzienne spożywanie octu jabłkowego prowadzi do zmniejszenia tkanki tłuszczowej w okolicach brzucha, obwodu talii i zmniejsza poziom triglicerydów.
- Obniża poziom cholesterolu i zmniejsza ryzyko chorób serca – badania na szczurach pokazują, że ocet jabłkowy może obniżać poziom cholesterolu i triglicerydów. Ocet jabłkowy zawiera kwas chlorogenowy, który wykazuje działanie ochraniające cząsteczki cholesterolu LDL przed utlenianiem.
- Może wykazywać działanie ochraniające przed nowotworami – niektóre badania pokazują, że ocet może zabijać komórki rakowe i zmniejszać guzy, jednak były to badania na wyizolowanych komórkach lub szczurach, więc nie wiadomo jak jest w przypadku ludzi. Te badania przeprowadzane były na occie ryżowym. W związku z tym, nie ma obecnie potwierdzenia, że ocet jabłkowy chroni przed nowotworami.
- Wspomaga leczenie dysfunkcji erekcji – nie bezpośrednio. Nie ma badań potwierdzających bezpośrednie działanie octu jabłkowego w zaburzeniach erekcji, jednak ze względu na to, że mężczyźni z cukrzycą typu 2, chorobami serca i nadwagą mają tendencję do takich problemów, niektórzy uważają, że ocet jabłkowy wspomagając leczenie tych problemów wpłynie również na eliminację zaburzeń erekcji.
- Leczenie refluksu żołądkowo-przełykowego – faktycznie ocet jabłkowy może wspomagać leczenie refluksu kwasowego, ale jedynie u osób, które nie przyjmują w tym celu leków. Niestety nie istnieje wiele badań w tym zakresie. Jedno z badań wykazało, że surowy ocet jabłkowy może zapobiegać występowaniu zgagi. Jednak na obecny stan wiedzy medycznej nie zaleca się stosowania tej metody.
- Detoksykacja organizmu – nie! Nie ma wystarczająco dużo badań potwierdzających możliwe działanie usuwające toksyny z organizmu poprzez specjalną dietę. Wspomaganie działania detoksykującego polega jedynie na zmianie nawyków żywieniowych i spożywaniu zdrowszych produktów. Wszystkie wcześniej
- wymienione działania octu jabłkowego mogą jednak być określane mianem „detoksykacji”, poprawiając funkcjonowanie organizmu i działając profilaktycznie.
Ocet jabłkowy – skutki uboczne
W internecie znajdziemy wiele informacji na temat cudownych właściwości octu jabłkowego. Niestety wiele z nich nie ma poparcia w nauce. Na szczęście jeśli chodzi o skutki uboczne, można stwierdzić, że ocet jabłkowy wydaje się być bezpieczny. Nie ma skutków ubocznych przy normalnym spożyciu (od 1–2 łyżeczek do 1–2 łyżek na dzień). Co jednak, gdy przekroczy się taką dawkę?
- Opóźnione opróżnianie żołądka – objawy gastroparezy – jedzenie pozostaje w żołądku zbyt długo – zgaga, wzdęcia, nudności.
- Zmniejszenie apetytu – nie dla każdego jest to korzyść, zwłaszcza w przypadku osób, które mają problemy ze zbyt niską masą ciała.
- Erozja szkliwa zębów – kwasy z żywności uszkadzają szkliwo zębów.
- Interakcja z lekami – m. in. stosowanymi w cukrzycy.
Jak stosować ocet jabłkowy?
- Nie przesadzaj z ilością! Do 2 łyżek dziennie.
- Zmniejsz ekspozycję zebów na kwas octowy – możesz rozcieńczyć ocet i pić go przez słomkę.
- Opłucz jamę ustną po wypiciu octu.
- Unikaj octu jabłkowego kiedy cierpisz na objawy gastroparezy.
- Zrezygnuj ze stosowania jeśli zaczniesz odczuwać objawy alergiczne.
Mimo niewielu badań potwierdzających niezwykłe właściwości octu jabłkowego może on być użyteczny w profilaktyce zdrowia. Zaleca się używanie organicznego, niefiltrowanego octu jabłkowego. Ocet jabłkowy nie jest żadnym cudem ani lekiem na całe zło, ale jednak można znaleźć kilka korzyści zdrowotnych z jego stosowania, zwłaszcza w przypadku regulacji poziomu cukru i kontroli masy ciała.
Bibliografia:
[1] Budak NH, Aykin E, Seydim AC, Greene AK, Guzel-Seydim ZB, Functional properties of vinegar, J Food Sci. 2014 May;79(5):R757-64, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24811350
[2] Rutala WA, Barbee SL, Aguiar NC, Sobsey MD, Weber DJ, Antimicrobial activity of home disinfectants and natural products against potential human pathogens, Infect Control Hosp Epidemiol. 2000 Jan;21(1):33-8. [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10656352
[3] Entani E, Asai M, Tsujihata S, Tsukamoto Y, Ohta M, Antibacterial action of vinegar against food-borne pathogenic bacteria including Escherichia coli O157:H7, J Food Prot. 1998 Aug;61(8):953-9, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9713753
[4] Carol S. Johnston, PHD, Cindy M. Kim, MS, Amanda J. Buller, MS, Vinegar Improves Insulin Sensitivity to a High-Carbohydrate Meal in Subjects With Insulin Resistance or Type 2 Diabetes, Diabetes Care 2004 Jan; 27(1): 281-282, [dostęp on-line] http://care.diabetesjournals.org/content/27/1/281.long
[5] Brighenti F, Castellani G, Benini L, Casiraghi MC, Leopardi E, Crovetti R, Testolin G. Effect of neutralized and native vinegar on blood glucose and acetate responses to a mixed meal in healthy subjects, Eur J Clin Nutr. 1995 Apr;49(4):242-7, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7796781
[6] Johnston CS, Steplewska I, Long CA, Harris LN, Ryals RH. Examination of the antiglycemic properties of vinegar in healthy adults, Ann Nutr Metab. 2010;56(1):74-9, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20068289
[7] Nilgün H. Budak, Elif Aykin, Atif C. Seydim, Annel K. Greene, Zeynep B. Guzel-Seydim,
Functional Properties of Vinegar, “Concise Reviews in Food Science”, [dostęp on-line] http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1750-3841.12434/full
[8] Ostman E, Granfeldt Y, Persson L, Björck I. Vinegar supplementation lowers glucose and insulin responses and increases satiety after a bread meal in healthy subjects, Eur J Clin Nutr. 2005 Sep;59(9):983-8, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16015276
[9] Kondo T, Kishi M, Fushimi T, Ugajin S, Kaga T. Vinegar intake reduces body weight, body fat mass, and serum triglyceride levels in obese Japanese subjects, Biosci Biotechnol Biochem. 2009 Aug;73(8):1837-43. Epub 2009 Aug 7, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19661687
[10] Yamashita H, Fujisawa K, Ito E, Idei S, Kawaguchi N, Kimoto M, Hiemori M, Tsuji H, Improvement of obesity and glucose tolerance by acetate in Type 2 diabetic Otsuka Long-Evans Tokushima Fatty (OLETF) rats, Biosci Biotechnol Biochem. 2007 May;71(5):1236-43. Epub 2007 May 7, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17485860
[11] Fushimi T, Suruga K, Oshima Y, Fukiharu M, Tsukamoto Y, Goda T, Dietary acetic acid reduces serum cholesterol and triacylglycerols in rats fed a cholesterol-rich diet, Br J Nutr. 2006 May;95(5):916-24, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16611381
[12] Gordon MH, Wishart K. Effects of chlorogenic acid and bovine serum albumin on the oxidative stability of low density lipoproteins in vitro, J Agric Food Chem. 2010 May 12;58(9):5828-33, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20387813
[13] Laranjinha JA, Almeida LM, Madeira VM., Reactivity of dietary phenolic acids with peroxyl radicals: antioxidant activity upon low density lipoprotein peroxidation, Biochem Pharmacol. 1994 Aug 3;48(3):487-94, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8068036
[14] Mimura A, Suzuki Y, Toshima Y, Yazaki S, Ohtsuki T, Ui S, Hyodoh F., Induction of apoptosis in human leukemia cells by naturally fermented sugar cane vinegar (kibizu) of Amami Ohshima Island, Biofactors. 2004;22(1-4):93-7., [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15630260/
[15] Nanda K, Miyoshi N, Nakamura Y, Shimoji Y, Tamura Y, Nishikawa Y, Uenakai K, Kohno H, Tanaka T. Extract of vinegar „Kurosu” from unpolished rice inhibits the proliferation of human cancer cells, J Exp Clin Cancer Res. 2004 Mar;23(1):69-75, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15149153/
[16] Zero DT, Lussi A., Erosion–chemical and biological factors of importance to the dental practitioner, Int Dent J. 2005;55(4 Suppl 1):285-90, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16167607
[17] Hlebowicz J, Darwiche G, Björgell O, Almér LO., Effect of apple cider vinegar on delayed gastric emptying in patients with type 1 diabetes mellitus: a pilot study, BMC Gastroenterol. 2007 Dec 20;7:46, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18093343
[18] Zoe Yeh, Is Apple Cider Vinegar Effective for Reducing Heartburn Symptoms Related to Gastroesophageal Reflux Disease?, Arizona State Unverisity, 2016, [dostęp on-line] https://repository.asu.edu/attachments/166181/content/Yeh_asu_0010N_15671.pdf
