Nie tylko odchudzanie może sprawiać problem, podobnie jest w przypadku chęci przytycia. Masz problem z budowaniem dodatkowych kilogramów? Jakie elementy diety wprowadzić w przypadku chęci przytycia?
Większość osób, które zgłaszają się do dietetyka szukają pomocy w redukcji masy ciała. Proces odchudzania jest niekiedy długi, trudny i zniechęcający, a osoby będące na diecie zazdroszczą tym, którzy nie mają problemów z masą ciała. Jednak drugą, czasami wcale nie mniejszą grupę stanowią osoby, które chcą przytyć. Czy dopasowanie diety dla takich pacjentów jest trudne?
Jak się okazuje dopasowywanie diety dla osób, które chcą przytyć nie jest prostą sprawą. Niekiedy wzrost masy ciała może sprawiać znacznie więcej trudności niż pozbywanie się nadmiaru kilogramów.
Kiedy warto przytyć?
- BMI poniżej 18,5 kg/m2
- Pojawiające się objawy niedoborów pokarmowych
- Spadek siły
- Spadek energii
- Szybkie męczenie się
- Spadek nastroju
- niezamierzona utrata ponad 5% dotychczasowej masy ciała w ciągu ostatnich 6. miesięcy
Jakie są przyczyny niedowagi? Oto niektóre z nich:
- zaburzenia apetytu,
- odwodnienie,
- kwasica metaboliczna,
- problemy żołądkowo-jelitowe,
- pierwotna nadczynność przytarczyc,
- nadczynność tarczycy,
- zakażenia bakteryjne,
- choroby psychiczne,
- zatrucie toksynami endogennymi,
- stosowanie niektórych leków,
- nieodpowiednio dobrana dieta,
- zmiany chorobowe w przewodzie pokarmowym,
- zaburzenia trawienia i wchłaniania,
- zbyt duża aktywność fizyczna w stosunku do spożycia żywności,
- choroba nowotworowa.
Jakie mogą być konsekwencje niedowagi?
- Niedobory pokarmowe
- Zbyt niski poziom tkanki tłuszczowej
- Zaburzenia płodności
- Spadek odporności
- Wypadanie włosów
- Pogorszenie stanu skóry i paznokci
Zasady diety na przytycie
Dieta, która ma pomóc w przytyciu powinna być dietą przede wszystkim zbilansowaną, z zachowaniem podstawowych zasad prawidłowego żywienia. Po uwzględnieniu wszystkich możliwych przyczyn i występujących dolegliwości konieczne jest indywidualne dopasowanie diety. W celu przytycia konieczny jest dodatni bilans kaloryczny, a więc ilość pożywienia powinna być większa niż wydatkowanie energetyczne. W związku z tym należy dopasować dietę wysokokaloryczną. Na podstawie podstawowych parametrów, takich jak masa ciała, wzrost, wiek, płeć i aktywność fizyczna należy wyliczyć Całkowitą Przemianę Materii CPM. Następnie do wyliczonej kaloryczności diety zaleca się dodanie 300–500 kcal. Następnie należy:
- często spożywać posiłki, na początku o mniejszej objętości;
- stopniowo zwiększać kaloryczność diety;
- wprowadzić do diety produkty o wysokiej wartości energetycznej, początkowo o małej objętości;
- w przypadku problemów z apetytem warto wprowadzać posiłki w formie płynnej/półpłynnej, ewentualnie w skrajnych przypadkach można rozważyć stosowanie dietetycznych środków spożywczych specjalnego przeznaczenia medycznego, np. Nutridrink;
- wyeliminować żywność wysokoprzetworzoną, zapychającą i słodycze;
- uregulować posiłki w ciągu dnia;
- ograniczyć wypijanie płynów tuż przed posiłkiem;
- zapewnić sobie odpoczynek po posiłku.
Zalecane produkty w diecie na przytycie:
- produkty zbożowe, warto wprowadzić do diety produkty łatwiej strawne, łatwiej przyswajalne węglowodany, co umożliwia zjedzenie ich większej ilości, zalecane jest pieczywo graham lub jasne;
- orzechy, pestki, nasiona są to produkty, które charakteryzują się wysoką kalorycznością, można stosować je jako przekąskę lub dodatek do potraw;
- dodatek tłuszczu do potraw, tłuszcz jest najbardziej kalorycznym składnikiem odżywczym, jego dodatek do potraw w postaci oliwy z oliwek czy oleju lnianego w łatwy sposób umożliwi zwiększenie kaloryczności posiłku;
- ryby tłuste, jaja, mięso, warto wprowadzić do diety źródła pełnowartościowego białka, które pozwoli na regenerację i budowanie masy mięśniowej;
- produkty mleczne, jako dodatek do przekąsek lub jako samodzielna przekąska w ciągu dnia;
- świeżo wyciskane soki owocowe, jako sposób na nawodnienie organizmu, zapewniający dodatkowe kalorie w diecie.
W przypadku problemów z przytyciem należy przede wszystkim wykluczyć możliwe problemy zdrowotne. W następnej kolejności warto ocenić dietę i z pomocą dietetyka ustalić zasady poprawnego sposobu żywienia i zwiększyć kaloryczność diety. Nie ma uniwersalnych zaleceń dla osób, które chcą przytyć. Dieta powinna być dopasowana indywidualnie. Jednak u każdego warto wprowadzić regularne, mniejsze a częstsze posiłki i dodatkowe produkty, takie jak orzechy czy zdrowe tłuszcze, które w łatwy sposób pozwolą zwiększyć kaloryczność diety.
Bibliografia:
[1] Monika Dudek, Poznaj przyczyny niedowagi, [dostęp on-line] https://kcalmar.com/blog/2016/02/18/poznaj-przyczyny-niedowagi/
[2] Praktyczny podręcznik dietetyki – red. M. Jarosz, Warszawa 2012
[3] Marian Grzymisławski, Jan Gawęcki, Żywienie człowieka zdrowego i chorego, Warszawa 2016
[4] Helena Ciborowska, Anna Rudnicka, Dietetyka żywienie zdrowego i chorego człowieka, 2014
