Choroby związane z odpornością są jedną z głównych przyczyn śmiertelności na świecie. Sprawny układ immunologiczny skutkuje samoleczeniem. Obecnie wzrasta liczebność czynników mikrobiologicznych, które wykształciły oporność na różne antybiotyki, co staje się jednym z głównych wyzwań w świecie medycznym. Ostatnimi czasy osoby zajmujące się medycyną zaczynają zastanawiać się nad leczniczymi właściwościami colostrum oraz suplementów na jego bazie w celu poprawy funkcjonowania układu odpornościowego zarówno wśród zdrowych, jak i chorych osób.
Colostrum
Colostrum to naturalny produkt gruczołów mlekowych ssaków, który powstaje w ostatnim okresie ciąży oraz w czasie 24–48h po porodzie. Następnie przekształca się w mleko. Colostrum charakteryzuje się żółtym kolorem, jest lekko kwaśne i gęstsze niż mleko. Inaczej określane jest jako pierwsze mleko, ale od mleka różni się znacznie składem, a dokładnie zawartością biologicznie czynnych substancji, których znajdziemy w nim ponad 250. Mimo występujących pomiędzy gatunkami ssaków różnic, podobieństwo białek colostrum bydlęcego do ludzkiego jest bardzo duże. Noworodki dostają colostrum od swoich mam tylko przez pierwsze kilka godzin po urodzeniu i to właśnie kreuje podstawę ich odporności! Okazuje się, że siara bydlęca wykazuje o wiele mocniejsze działanie niż pierwsze mleko kobiece, ale również noworodki mogą polegać na colostrum bydlęcym w celu uzyskania korzyści zdrowotnych.
Ponad połowę siary w pierwszych godzinach po porodzie stanowią białka, 80% to białko serwatkowe, a 20% białko kazeinowe. Z czasem ta proporcja spada i zaczyna przeważać ilość tłuszczów i węglowodanów. Z tego względu tak ważny jest czas pobierania siary.
Jaki jest skład colostrum? Siara krowia to 6,7% tłuszczu, 14,9% białka i 2,5% laktozy.
Jakie składniki znajdziemy w colostrum i jakie są ich najważniejsze funkcje?
Składniki colostrum możemy podzielić na trzy główne kategorie: składniki odżywcze, czynniki immunologiczne i czynniki wzrostu.
Składniki odżywcze (odpowiedzialne za zdrowie, witalność, rozwój noworodka):
- witaminy (A, B12, E, poza tym B1, B2, B6, C, D, K)
- składniki mineralne (fosfor, wapń, potas, magnez, sód)
- niezbędne tłuszcze
- laktoza – obniżanie pH w jelitach, wchłanianie wapnia, niewielka ilość!
Czynniki immunologiczne:
- polipeptyd bogaty w prolinę (PRP) – grupa peptydów wspomagających rozwój układu immunologicznego, reguluje grasicę, działanie immunosupresyjne
- immunoglobuliny (A, D, E, G, M) – neutralizacja toksyn i mikrobów w układzie limfatycznym i krążenia, niszczenie bakterii, działanie przeciwwirusowe, najwięcej IgG
- latoferyna – działanie antywirusowe, przeciwzapalne, antybakteryjne, białko wiążące żelazo, działanie terapeutyczne w leczeniu nowotworów, HIV, cytomegalowirusa, opryszczki, zespołu chronicznego zmęczenia czy innych infekcji
- cytokiny – regulacja czasu trwania i intensywności odpowiedzi immunologicznej, odpowiedzialne za komunikację międzykomórkową, poprawa aktywności komórek T i produkcji immunoglobulin
- lizozym – wspomaga hydrolizę i poprawia układ immunologiczny, zdolność do niszczenia bakterii i wirusów w bezpośrednim kontakcie
- enzymy – oksydacja bakterii
- leukocyty – stymulacja produkcji interferonu
- trypsyna – inhibitory proteazy, ochrona przed destrukcją czynników immunologicznych i wzrostu
- limfokiny – pośredniczenie w odpowiedzi immunologicznej
- oligopolisacharydy – łączenie się z patogenami, co zapobiega ich przechodzeniu przez błony
- kwas orotowy – zapobiega anemii hemolitycznej
- kazeina – odpowiada za przechodzenie białek siary do dalszych etapów przewodu pokarmowego bez wstępnego trawienia
- laktoalbumina – działanie przeciwwirusowe, hipotensyjne
- glikomakropeptyd – działanie przeciwbakteryjne
- laktoperoksydaza, inne aktywne czynniki białkowe – działanie ochronne przeciwko zakażeniom bakteryjnym, immunomodulujące
Czynniki wzrostu (takie jak EGF, IGF-1, IGF-II, GH) – pomoc w polepszaniu wzrostu komórek i tkanek poprzez stymulacje formowania DNA.
Właściwości colostrum
Mimo bogactwa składników w colostrum, nie ma jednoznacznych informacji na temat mechanizmów jego działania na nasz organizm. Najważniejsze korzyści z przyjmowania colostrum to poprawa pracy układu odpornościowego, regeneracja tkanek i działanie przeciwzapalne. W jakich przypadkach można zastosować colostrum i co nam to daje?
- Alergie i choroby autoimmunologiczne: zmniejszenie nadprodukcji komórek odpornościowych, objawów alergii chorób autoimmunologicznych, takich jak ból, stan zapalny, obrzęk, poprawa objawów reumatoidalnego zapalenia stawów, miastenii, SM czy alergii.
- Choroby sercowo-naczyniowe: profilaktyka chorób, zwiększenie poziomu HDL z jednoczesnym obniżeniem LDL, naprawa uszkodzeń serca, promowanie wzrostu nowych naczyń krwionośnych.
- Choroby wirusowe i bakteryjne: odwracanie stanu zapalnego wywołanego przez infekcje w przewodzie pokarmowym osób z HIV, poprawa integracji błony jelitowej, naprawa tkanek, działanie przeciwgrzybicze.
- Redukcja masy ciała: leptyny zawarte w colostrum wpływają na odczucie sytości, obniżenie poziomu cholesterolu i triglicerydów, naprawa i regeneracja tkanki mięśniowej.
- Wydolność sportowa: wspomaganie chronicznego zmęczenia, wspomaganie po urazach i kontuzjach.
- Gojenie ran: wspomaganie wzrostu komórek i skóry, naprawa uszkodzeń DNA i RNA, wzrost komórek nerwowych, naczyń krwionośnych, mięśni i kości.
- Praca jelit: wspomaganie przy infekcjach przewodu pokarmowego, poprawa integralności błony jelitowej.
- Cukrzyca typu 1: obniżenie stężenia glukozy, regeneracja komórek beta trzustki wydzielających insulinę.
- Działanie przeciwnowotworowe: apoptoza komórek nowotworowych, poprawa odpowiedzi na leczenie.
- Immunomodulacja powiązana z HIV: wspomaganie układu immunologicznego.
Colostrum – skutki uboczne
Colostrum jest uważane za bezpieczne u większości ludzi. Na początku przyjmowania siary mogą pojawić się skutki uboczne takie jak nudności czy wzdęcia, jednak z czasem takie objawy znikają. Okazuje się, że colostrum jest niezalecane jedynie u osób, które mają alergie na mleko lub produkty mleczne.
Colostrum – opinie
W internecie znajdziemy wiele pozytywnych opinii osób stosujących colostrum. Najczęściej wspominane efekty dotyczą poprawy odporności, poprawy cery, zmniejszenia ogólnego zmęczenia organizmu.
Colostrum – cena
Rynek suplementów naturalnych jest coraz większy. Tak samo jest w przypadku suplementów colostrum, pojawiają się coraz to nowsze firmy, które proponują różne formy podawania colostrum, w kapsułkach, proszku, płynie czy też zewnętrznie. Każdy producent podaje inną ilość colostrum w porcji, dlatego ceny opakowań są różne. Opakowanie 60 kapsułek to koszt nawet ok. 85zł, 30 saszetek to ok. 80 zł, 40 ml krem to cena ok. 40zł.
Colostrum to pierwsze mleko bydlęce, które jest bardzo dobrym preparatem wspomagającym układ immunologiczny. Ze względu na brak skutków ubocznych może być polecany dla każdego. Niestety jedynym problemem suplementacji jest cena preparatów zawierających colostrum.
Bibliografia:
[1]Maciej Hałasa, Immunologiczne podstawy działania Colostrum, Genactiv Trade Spółka z o.o, [dostęp on-line] https://genactiv.eu/public/assets/pdf/m.halasa_broszura.pdf
[2] Bagwe S, Tharappel LJ, Kaur G, Buttar HS., Bovine colostrum: An emerging nutraceutical, J Complement Integr Med. 2015 Sep;12(3):175-85, [dostęp on-line] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25781716
