Stosujesz drastyczną dietę, która nie przynosi upragnionych efektów? A może posiadasz koleżankę, która może „zjeść wszystko” i nie tyje? Pragniesz mieć płaski brzuch a chudniesz wszędzie tylko nie w tej okolicy ciała? Wszystkiemu winne są hormony i to, w jaki sposób regulują nasz organizm. Zapraszam do lektury.
Typy sylwetki kobiecej
Z pewnością niejednokrotnie spotkaliście się z opisem kobiecych kształtów np. klepsydra, jabłko, dzwon, kielich, gruszka, lizak itp. Może było to w kontekście doboru stroju plażowego, idealnej stylizacji dla swojej figury lub po prostu w innej publikacji. W dzisiejszym artykule poznasz nieco inną klasyfikację. Pomogę Ci zrozumieć, dlaczego typy sylwetek są tak różne i dlaczego to, co podziała na jedną kobietę może być niekorzystne dla innej.
W artykule Typy budowy ciała – ektomorfik, mezomorfik, endomorfik. Jak określić typ budowy? zaprezentowałam 3 somatotypy. Dla pełnej oceny własnego typu sylwetki, jeżeli te pojęcia są Ci obce, możesz się z nimi zapoznać.
Natomiast kierując się podziałem związanym z pracą i zaburzeniami pracy hormonów wyróżniamy cztery typy sylwetki kobiecej:
- androidalny,
- gynoidalny,
- limfatyczny,
- tarczycowy.
Androidalny to typ, w którym dominującą rolę odgrywają gruczoły nadnerczy. Wytwarzają one hormony takie jak: kortyzol, adrenalinę i hormony płciowe androgeny. Czasem przez to ten typ sylwetki zwany jest nadnerczowym. Hormony wytwarzane w tym gruczole utrzymują równowagę wodno-mineralną organizmu, odpowiadają za stany emocjonalne takie jak strach, gniew, podnoszą stężenie glukozy we krwi oraz pomagają w sytuacji długotrwałego stresu. Gdy dochodzi do zmęczenia nadnerczy, organizm ma trudności w radzeniu sobie ze stresem. Skutkuje to objawami fizycznymi i emocjonalnymi. Przyczynia się do tego błędne koło, ponieważ do zmęczenia nadnerczy dochodzi najczęściej na skutek długotrwałego, nadmiernego stresu. Istotna jest również dieta. Duża ilość konserwantów w pokarmie oraz zbyt wysoka podaż cukru, węglowodanów i środków pobudzających albo zanieczyszczona woda i powietrze mają równie niekorzystny wpływ na działanie gruczołów nadnerczy.
Hormony nadnerczy mogą również powodować powstanie tzw. otyłości brzusznej. Działając nieprawidłowo powodują odkładanie nadmiernej ilość tłuszczu dookoła ważnych organów wewnętrznych.
Charakterystyczne cechy budowy ciała dla typu androidalnego to szerokie barki, kark, klatka piersiowa i brzuch. Kończyny są muskularne z małą ilością tkanki tłuszczowej, duży mięsień pośladkowy przy stosunkowo wąskiej miednicy. Stopy i dłonie duże. Sprawia ogólne wrażenie męskiej budowy.
U osób o typie androidalnym tłuszcz osadza się głównie na brzuchu, talii i wyżej. Kark i talia się poszerzają. Zwiększa się produkcja męskich hormonów płciowych, co może doprowadzić do pojawienia się nadmiernego owłosienia – hirsutyzmu i łysienia typu męskiego. W związku z podniesieniem testosteronu wzrasta libido. Mogą pojawić się problemy ze skórą trądzik, łojotok, ale również rozstępy. Wzrasta poziom odczuwalnej energii. Pojawia się apetyt na przekąski tłuste i słone. W tym typie sylwetki jak wspomniałam powyżej występuje otyłość wisceralna. Przez to mogą pojawić się schorzenia sercowo-naczyniowe, cukrzyca typu 2, a nawet problemy nowotworowe. Częsta ofiara zespołu metabolicznego oraz zespołu policystycznych jajników.
Gynoidalny to typ inaczej zwany płciowym lub estrogenowym. Myśląc o „hormonach żeńskich” z pewnością właśnie estrogeny przychodzą Ci do głowy. Oprócz nich do hormonów jajnikowych należą również gestageny – progesteron, androgeny – testosteron oraz niesterydowe hormony – relaksyna. Skupimy się na progesteronie i estrogenach, gdyż to te hormony regulują rozwój organów płciowych. Kontrolują one drugorzędowe cechy płciowe w tym rozmieszczenie tkanki tłuszczowej.
Charakterystyczna cecha budowy ciała osoby o prawidłowym BMI to mocno zarysowana talia natomiast poszerzony zarys ciała w okolicy bioder i pośladków. Uda są pełne od wewnątrz a pośladki z tendencją do opadania. Barki wąskie lub średnie. Szczupłe kostki, kości miednicy relatywnie duże.
Tyjąc kobiety o typie gynoidalnym mają tendencję do odkładania tkanki tłuszczowej od dolnej części brzucha do kolan. Tłuszcz mocno zasila obszar pośladkowo-udowy. Kończyny w dystalnych częściach pomimo tycia zazwyczaj szczupłe. Estrogeny są wytwarzane w nadmiarze.
Limfatyczny typ kobiecej sylwetki charakteryzuje dominacja gruczołu dokrewnego – przysadka mózgowa. Charakterystyczne dla tych kobiet jest ogólna grubość. Kształt ciała powoduje wrażenie cięższego niż jest w rzeczywistości. Dzieje się tak za sprawą między innymi zatrzymania wody w organizmie. Kumuluje się ona w barkach i ramionach. Kończyna wydaje się być jednakowo szeroka na całej długości. Skóra jest napięta na skutek nagromadzonej limfy i wody, sprawia wręcz wrażenie spuchniętej. Kończyny dolne również kumulują płyny sprawiając wrażenie nabrzmiałych. Gromadzenie przesięków i tkanki podskórnej równomierne. Kobiety o limfatycznym typie budowy ciała od wczesnego dzieciństwa postrzegana, jako pulchna. Nadmierna produkcja prolaktyny, może u nich prowadzić do niepłodności.
Tyjąc tkanka tłuszczowa u kobiet o sylwetce limfatycznej rozkłada się równomiernie. Notują spadki odporności z powodu niesprawności przepływu limfy. Powstają teleandiektazje („pajączki”) i przesięki w naczyniach dolnych.
Tarczycowy typ kobiecej sylwetki, to taki, w którym dominującym gruczołem dokrewnym jest tarczyca. Tarczyca wytwarza hormony stymulujące i kontrolujące szybkość przemiany materii. Często jest ona niedomagająca, jako efekt wyczerpania gruczołu – poddająca się leczeniu. Gdy nie poddaje się leczeniu mamy problem z opornością tarczycową.
Charakterystyczne cechy to smukłe długie, nogi i szyja. Palce u tych osób są płaskie. Kobiety typu tarczycowego mają wąską talię i słabo zarysowane pośladki. Kości tych osób widoczne pod skórą, często są one wysokie. Te kobiety często skarżą się na zaburzenia cyklu miesiączkowego. Dzieje się tak z powodu niskiego poziomu estrogenów. Właśnie na skutek hipoestrogenizmu u tych kobiet występuje wysokie ryzyko osteoporozy. Często są nerwowe, spięte, żyją nerwowo i występuje u nich ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Zdarza się im mieć epizody migrenowe. Chcąc podnieść poziom energii stymulują się nikotyną, czekoladą, kawą czy ostrymi przyprawami. Kobiety o sylwetce tarczycowej często nie spożywają normalnych posiłków by wieczorem spożyć kilkaset w jednym. Ten typ może zachorować na bulimię czy anoreksję.
Tyjąc u kobiet o sylwetce tarczycowej tkanka tłuszczowa rozkłada się głównie na brzuchu, następnie w udach.
Jak wyrzeźbić sylwetkę kobiecą?
W zależności, jaki typ sylwetki prezentuje dana kobieta taką powinna dobrać aktywność fizyczną. Nie chodzi tu jedynie o konkretny rodzaj sportu, ale również partie ciała, jakie powinna trenować dla lepszej figury i proporcji poszczególnych części ciała.
Kobiety o androidalnym typie sylwetki powinien skupić się na ćwiczeniach aerobowych. Zaleca się szybki chód, jogging, aerobik, jazdę na rowerze, pływanie. Wskazany jest np. bieg, marsz po bieżni pochyłej czy stepper. Dla uzyskania proporcjonalnego kształtu kończyn do tułowia w treningu siłowym wykonuj przysiady, martwe ciągi. Wykonuj ćwiczenia z dużym obciążeniem w krótkich seriach (6–8 powtórzeń).
Kobiety o gynoidalnym typie sylwetki powinny zwrócić uwagę na trening ukierunkowany na równomierne spalanie tkanki tłuszczowej. Proporcjonalny kształt należy jedynie wyrzeźbić i zredukować nadmierny tłuszcz. Trening cardio zrównoważony. Nie należy z nim przesadzać i stosuje się zmienne formy aktywności fizycznej. W treningu siłowym warto stosować FBW (full body workout), czyli trening ogólnorozwojowy.
Kobiety o limfatycznej budowie powinny stosować cardio angażujące dolne partie ciała jak bieganie, chód i jazda na rowerze. Intensywny aerobik również pozytywnie wpłynie na sylwetkę wyszczuplając biodra. Dla rozbudowania górnej części ciała dla uzyskania proporcjonalnego ciała kobiety z tym typem sylwetki powinny ćwiczyć z hantlami. Warto rozważyć nordic walking, czyli marsz z kijami. Skoki na skakance pomogą wyszczuplić uda i pośladki. Trening siłowy uzupełnij o wyciskanie sztangi i sztangielek nad głowę, odwodzenie ze sztangielkami, a także ściąganie drążka w siadzie. Stosuj większe obciążenie i mniejszą ilość powtórzeń. Natomiast, jeżeli chcesz wykonać trening siłowy z ćwiczeniami na uda pośladki zmniejsz ciężar a wydłuż serię nawet do 15 powtórzeń.
Kobiety o typie sylwetki tarczycowej trening cardio powinny ograniczyć do minimum. Należy przy takiej sylwetce zwrócić uwagę na trening siłowy. Głównym celem ćwiczeń będzie równomierny rozwój całego ciała. Należy zwrócić uwagę w tygodniowym planie treningowym całe ciało. Każdy trening powinien być ciężki, intensywny i krótki, ćwiczenia w seriach krótkich z dużym ciężarem. Warto pomyśleć o wyciszającym treningu takim jak stretching, joga lub inne treningi mentalne.
Jak widzisz możliwości jest wiele. Możesz udoskonalić własne ciało wykonując idealnie „uszyty” na siebie trening. Najważniejsze żeby nie rezygnować z aktywności fizycznej, gdyż jej brak źle wpływa na zdrowie a dopasowanie jej może pomóc w szybszym osiągnięciu celu. Mam nadzieję, że już teraz rozumiesz, dlaczego 4 różne kobiety na takiej samej diecie i przy takiej samej aktywności fizycznej mogą zupełnie inaczej chudnąć. Jeżeli jesteś kobietą spróbuj dopasować do siebie jeden z powyższych rodzajów sylwetek. Ja jestem kobietą o typie gynoidalnym, a Ty?
Bibliografia:
[1] Bochenek A., Michał Reicher: Anatomia człowieka, tom II. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008
[2] Górski J.: fizjologia wysiłku i treningu sportowego. PZWL, 2014
